Uluslararası Pazarlarda Marka Tescili

Marka Nedir?

Marka, Türk Patent ve Marka Kurumu’nun tanımına göre, bir teşebbüs tarafından sunulan mal ya da hizmetlerin diğer teşebbüslerinkinden ayırt edilebilmesini sağlayan işaretlerdir.  

 

Marka Olabilecek İşaretler

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4.maddesinde belirtildiği üzere marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.

 

Marka Ret Nedenleri

Marka ret nedenleri, mutlak ret nedenleri ve nispi ret nedenleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Bu nedenler 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. ve 6. maddesinde sıralanmıştır.

 

Uluslararası Marka Tescili

Marka tescil belgeleri sadece başvurunun yapıldığı ülkede geçerli olduğundan koruma talep edilen ülkelere ayrıca başvuru yapılması gerekmektedir. Dünya çapında geçerli bir kayıt sistemi yoktur. Türkiye'de ikamet eden bir kişi veya şirket, Türkiye'de yetkili kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil için başvurduğunda, tescil yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde hak doğurur. Yurt dışı satış işlemlerinde tescilsiz markaların kullanılması, küresel ticarette şirketler için risk yaratmaktadır.

Firmalar, markalarını tescil ettirmek istedikleri ülkelere marka tescili için başvurmalıdır. Bu başvurular doğrudan ilgilenilen ülkenin resmi kurumlarına yapılabileceği gibi, uluslararası anlaşmalar söz konusu ise uluslararası kurumlar kullanılarak da yapılabilmektedir. Yurt dışında marka tescili için çeşitli başvuru yöntemleri bulunmaktadır.

 

1. Doğrudan Başvuru

Markanın tescil ettirilmek istendiği ülkenin kendi patent ofisine doğrudan başvuru yapılabilmektedir. Vatandaşı olunmayan ülkelerde marka tescil başvurusu yapabilmek için o ülkedeki yerleşik ve yetkilendirilmiş bir marka patent vekili ile çalışılması gereklidir. Vekil tayin etme işlemleri her ülke için farklıdır ve bazı ülkelerde marka tescilinden dahi daha maliyetli olabilmektedir.

 

2. Uluslararası Başvuru Kurumları Kullanılarak Başvuru

2.1 Madrid Sistemi

1 Ocak 1999 tarihinden itibaren Türkiye, Madrid Protokolü ile bu Madrid Sistemi’nin tarafıdır. Uluslararası marka tescilinde Madrid Sistemi’nin kullanılması, tek başvuru ile seçilen birden fazla ülkeye başvuru yapma avantajını sağlamaktadır.

Madrid Sistemi kullanılarak yurt dışında marka tescili talebinde bulunabilmesi için öncelikle Türkiye’de markanın tescili veya başvurusu bulunmalıdır. Bu sistemde marka başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK)’na ve tek bir dilde uluslararası evrak kullanılarak yapılır. Bu evraklar TPMK tarafından Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO)’ne gönderildikten sonra WIPO tarafından ise markanın tescil ettirilmesi için önceden seçilen ülkelere gönderilir. Seçilen ülkeler marka tesciliyle ilgili araştırmaları ayrı ayrı ve sadece kendi ülkesi için yapar.

Madrid Sistemi’nin en büyük avantajlarından biri, herhangi bir ülkenin marka tescilini reddetmesi durumunda seçilen diğer ülkelerin bundan etkilenmemesidir. Bu sistemdeki bir risk ise, başvurular Türkiye ofislerinde yapılabiliyor olsa da yurt dışında bir itiraz söz konusu olduğunda işlemlerin itiraz gelen ülkedeki ofislerden birinde yapılması gerektiğidir. Ayrıca, markanın iptali söz konusu olmaması için tescil alınan tüm ülkelerde kullanılıyor olması gerekir.

Temmuz 2020 itibariyle Madrid Sistemi üyelerine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

 

2.2 Avrupa Birliği Topluluk Markası

Bu sistem, Avrupa Birliği üyesi olan tüm ülkelerde yapılan bir tescil işlemidir. Üye ülkelerin tamamında tek bir başvuru ile koruma sağlanır. Türkiye, Paris Sözleşmesi ve Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması üyesi olduğu için, Türk vatandaşları da bu sistemden faydalanabilmektedir.

Topluluk Marka başvuruları İspanya'nın Alicante şehrindeki İç Pazarda Uyum Sağlama Ofisi'ne (OHIM) veya tüm Topluluk Marka Ofisleri’ne yapılabilmektedir. Bu sistem yoluyla başvuru yapabilmek için Madrid Sistemi’nde olduğu gibi Türkiye’de bir marka tescili veya başvurusu olması zorunluluğu yoktur. Ayrıca, marka iptali söz konusu olmaması için Avrupa Birliği üye ülkelerinden sadece birinde markanın kullanılıyor olması yeterlidir.

Tek başvuru sonucunda tüm Avrupa Birliği ülkelerinde marka tescilinin gerçekleşecek olması daha az maliyetli gibi görünse de bu sistemin göz ardı edilmemesi gereken bir dezavantajı da vardır. Topluluk marka sisteminde ülkeler tek bir ülke gibi bütün kabul edilir. Bu sebeple de herhangi bir ülkede marka tescilinin reddedilmesi, başvurunun tüm ülkelerde reddedilmesi anlamına gelmektedir.

 

Özellikle mal ve hizmet ihracatı yapan firmaların faaliyet gösterdikleri veya faaliyet göstermeyi planladıkları ülkelerde/bölgelerde markalarını korumaları kaçınılmazdır. Markaların korunması her ülke için ayrı ayrı geçerli olduğundan bir veya birkaç ülkede tescil edilmesi yeterli olmamaktadır. Marka tescil başvurularında yüksek maliyetleri engellemek için, tescil talep edilen ülkelerde ön araştırma yapılması büyük önem taşımaktadır. Kişi veya firmalar bu ön araştırma maliyetlerinden kaçınıp direkt başvuru yoluna girdiğinde sonrasında oluşacak olan fazladan maliyetleri beraberinde getirmiş olacaktır.

 

Tüm dünyadaki ithalatçı ve ihracatçılara doğrudan ulaşmak Trade Atlas ile çok kolay! Trade Atlas, dünyada yer alan 230’dan fazla ülkede 17 milyon ithalatçı firmaya ait 1,5 milyar konşimento ve sevkiyat detayı verisini barındıran, global bir ithalatçı ve ihracatçı arama motorudur. Trade Atlas, global ticaretin daha önemli bir parçası olma yolunda adımlar atmanıza eşlik etmek üzere yanınızda! Dijitalleşen dünyanın gerisinde kalmayıp global ekosistemin bir parçası olmak için buraya tıklayarak ücretsiz kaydolabilir ve arama yapabilirsiniz.